Kampta Vahşi Hayvan Karşılaşmaları

Merhaba sevgili okurlar.

Bugün, kamplarımızda olası bir yabani hayvan karşılaşması durumunda nasıl davranmamız gerektiği ile ilgili bir yazı hazırladım sizlere.

Doğada, doğru ve akılcı yöntemlerle güvenliğinizi sağlayarak muhteşem bir kamp deneyimi yaşamamız elbette ki mümkündür.

Unutmayalım ki o hayvanlar bizim çadır alanımız etrafında dolaşmıyor; biz onların ev sahipliği yaptığı yere kuruyoruz çadırlarımızı.

Onların evine biz misafirliğe gittiğimiz için de zaman zaman karşılaşmak elbette ki kaçınılmaz oluyor.

İşe ilk önce çadır fermuarınızı kapalı tutmakla başlayın ve bunu alışkanlık haline getirin. Kapısı açık bir çadır; sürüngenler, sinekler ve böcekler için sığınabilecekleri bir alan hissi yaratır. Çadıra girdiğinizde bu tip durumlarla karşılaşmamak için buna büyük özen gösterin.

Bu tarz karşılaşmalarda soğukkanlılık, bilgi ve bu tür durumlara hazırlıklı olmak, biz doğaseverler için çok önemli bir konudur.

“Hadi canım, bir ayı ile karşılaşsak soğukkanlılık mı kalır?” Diyenleriniz olacaktır.

Eğer vahşi yaşam hakkında bilgi sahibi olur, doğayı ve çevrenizi okumayı bilir, bir de her şeye karşı hazırlıklı olursanız, inanın doğadayken de evinizdeymiş gibi rahat hareket edersiniz. Siz bilgiyi edinin, hazırlıklarınızı yapın, zaten soğukkanlılık arkasından gelecektir.

Yaşadığımız coğrafya içerisinde en fazla karşılaşacağız hayvanlar; genellikle yaban domuzları, çakal, ayı, kurt, vaşak, sincap ve yabani tavşanlar olacaktır. Bu hayvanlardan bilgimiz ile uzak durmak, aslında düşünülenden çok daha kolaydır.

Yaban domuzları genelde sürüler halinde ve hızlı hareket ederler. Önlerinde değilseniz bir sorun olmadan çeker giderler.

Ancak saldırgan olduğunu hissediyorsanız, yapabileceğiniz en iyi şey, yakın bir ağaca çıkmaktır. Mümkünse üç metre üstü bir ağaç daha güvenli olur.

Çakalların ulumalarını geceleri uzaktan duyarsınız. Yiyecek kokusu yoksa çadırınızın yakınına uğramazlar bile. Çakal grubu genellikle çok utangaçtır ve insanlardan kaçınmak için patilerinden gelen her şeyi yaparlar. Yani korkacak bir durum yok.

Ayılar, orman içlerini tercih ederler ve normal şartlarda içlerine kapanık hayvanlardır. Karşılaşmalar ekseriyetle her iki tarafın da uzaktan birbilerini gördüğü anda meraklı bir bakış ve sonrasında yolunu değiştirmekle sonuçlanır.

Kurtlar, Güneydoğu Anadolu ve Trakya haricinde her yerde karşımıza çıkabilecek olan hayvanlardır. Eğer bir kurt görürseniz o sizi görmeden sessizce oradan uzaklaşmaya çalışın, dikkatini çekecek hareketler yapmaktan, görünür olmaya çalışmaktan sakının. Unutmayın; kurtlar sürü halinde yaşarlar, eğer bir kurt gördüyseniz sürüsü de yakınlarda bir yerlerdedir.

Vaşaklar, çekingen ve tehlikeli olmayan kedilerdir. İnsanlardan uzak durmak için kayalık ve dağlık bölgeleri tercih ederler. Fakat görüntüleri sebebiyle Türkiye’de bilinçsizce katledilen türler arasında yer alırlar. Çadırımızı da kayalık bir alana kurmayacağımızı düşünürsek bu iri kedilerle karşılaşma ihtimalimiz, çok daha azalır.

Sincaplar yüksek rakımlarda bile karşımıza çıkabilecek, sevimli hayvanlardır. Ancak unutulmamalıdır ki onlar da vahşi hayvanlardır ve sevmeye, beslemeye kalktığınızda temasla bulaşan salmonella, lyme hastalığı, saçkıran, tularemi ve kuduz gibi hastalıklar bulaştırabilirler.

Yabani tavşanlar ise gördüğünüz anda kaybolma yeteneğine sahip, son derece seri hayvanlardır. Yeter ki çadırınızı yuvaları üstüne kurmayın.

E o zaman hazırsak başlayalım neler yapabileceğimizi anlatmaya…

Öncelikle vahşi hayvanlarla karşılaşmamak adına almamız gereken önlemlerle başlayalım işe.

• Yaban hayatı hakkında bilgi sahibi olun

Bir bölgede kamp yapmadan önce, o bölgedeki yaban hayatı hakkında bilgi sahibi olmak size her zaman avantaj sağlar. Hangi hayvanlarla karşılaşma ihtimaliniz olduğunu bilmek de hazırlıklı olmanızı sağlar. Örneğin ayı popülasyonunun yoğun olduğu bir bölgede kamp yapıyorsanız, ayıların beslenme alışkanlıkları ve davranışları hakkında bilgi edinmiş olmak, olası bir karşılaşmada nasıl davranmanız gerektiği konusunda sizlere yol gösterici olacaktır.

• Kamp alanınızı doğru seçin ve ışık kaynakları kullanın

Kamp alanınızı seçerken, hayvanların geçiş güzergahlarından, patika ve suya erişim yollarından uzak durun. Hayvanların sürekli kullandıkları patika yakınlarında kamp kurmak karşılaşma riskinizi de artırır. Onların kullandığı yolları bilmek de öncelikle doğayı ve çevreyi okuyabilmekten geçer. Çadırınızı kurmadan önce çevrenize bilinçli olarak göz gezdirirseniz, bölgenizi belirlemek daha kolay hale gelecektir. Hayvanlar doğaları gereği parlak ışıklardan kaçınma eğilimindedir. Hava karardığında kamp alanınızı aydınlatmak için ateş ve kamp ışıklarınızı kesinlikle yakın. Bu ışık kaynakları onları bölgenizden uzak tutacaktır.

• Gıda kokularını en aza indirin

Kamp yaparken yiyeceklerinizi düzgün bir şekilde saklamak, vahşi hayvan karşılaşmalarını önlemekte kritik bir noktadır. Yaban hayvanları çok güçlü koku alma duyularına sahiptir ve yemek kokuları onları kilometrelerce uzaktan sizin kamp alanınıza çekebilir. Yiyeceklerinizi hava geçirmeyecek şekilde poşetlerde saklayarak ve yemek artıklarını temizleyerek kamp alanınıza yabani hayvanların yaklaşmasını önleyebilirsiniz.

• Çöpünüzü ve yiyeceklerinizi çadırınızdan uzak bir yerde depolayın

Bedava ve kolay yiyecek, vahşi hayvanlar için oldukça caziptir. Bu yüzden çöp torbalarını açıkta bırakmayın ve kamp alanından uzak, güvenli bir alanda saklayın. Yabani hayvanların çadırınızın etrafına gelmemeleri içinse, yiyeceklerinizi çadırdan uzakta olan bir ağaç dalına asarak saklamayı tercih edebilirsiniz. Bu yapılanlar, hayvanların kamp alanınıza olan ilgisini çok büyük oranda azaltacaktır.

• Hayvanla doğrudan göz teması kurmayın

Bazı yaban hayvanları, doğrudan göz temasını bir tehdit olarak algılarlar. Özellikle ayı veya yırtıcı hayvanlarla karşılaştığınızda göz temasından kaçınmak, onların sizin bir tehdit olmadığınızı anlamasına ve daha fazla dikkatlerini çekmeden geri çekilmenize imkân tanır. Üzerinizden çıkaracağınız bir ceket veya bir eşyayı yere bırakarakta uzaklaşmayı deneyebilirsiniz. Bu hareketle üzerinde kokunuzun bulunduğu eşya ile ayının ilgisini farklı bir noktaya çeker ve olası bir saldırının da önüne geçmiş olursunuz. 

• Yüksek sesler çıkarmayın

Bir vahşi hayvanla karşılaştığınızda bağırmak ya da yüksek ses çıkarmak, hayvanın daha fazla strese girip kendini tehdit altında hissetmesine neden olabilir. Bunun yerine yavaşça geri çekilmek daha güvenli bir yaklaşımdır. Bu, hayvana düşmanca bir niyetiniz olmadığını gösterir ve olası tepkilerini azaltır. Bu durum ayılar için geçerli değildir elbette. Uzaktan gördüğünüz bir ayıyı yüksek ses çıkartarak ortamdan uzaklaştırabilirsiniz.

• Panik yapmayın ve sakinliğinizi koruyun

Vahşi hayvan karşılaşmalarında en kritik adım, sakin kalabilmektir. Ani hareketler yapmak, hayvanın sizi tehdit olarak algılamasına sebep olabilir. Sakin ve kontrollü bir şekilde hareket ederek panik yapmadan yollarından çekilmeyi denerseniz, karşılaşmayı iki taraf için de sorunsuz atlatmış olursunuz. 

• Koşmayı sakın denemeyin

Yabani bir karşılaşma yaşadığınızda, kesinlikle arkanızı dönüp koşmayın. Çoğu vahşi hayvan koşan bir şey gördüğünde bunu av olarak algılar ve bu durum hayvanın sizin peşinize düşmesine neden olabilir. Bu arada ayıların saatte 50-60 km hızla koştuğu düşünülürse Usain Bolt bile olsanız kaçamayacağınız gün gibi ortadadır. Çünkü dünya şampiyonu ünlü koşucunun saatteki hızı en fazla 45 km. ile sınırlıydı. Koşmak yerine yavaş ve sakin adımlarla geri çekilmeyi ve dikkat çekmeden uzaklaşmayı denemelisiniz.

• Büyük görünmeye çalışın

Özellikle ayı gibi büyük hayvanlarla karşılaşıldığında, olduğunuzdan daha büyük görünmek hayvan üzerinde caydırıcı bir etki yaratabilir. Ellerinizi başınızın üzerine kaldırıp daha uzun görünmeye çalışabilir, ceketinizin etek uçlarından tutup ensenize doğru kaldırarak daha büyük görünür veya çanta gibi eşyalarınızla vücudunuzu daha geniş gösterebilirsiniz. Bu şekilde yaparak, yaban hayvanına karşı daha iri bir tehditmiş algısı yaratır ve uzaklaşmasını sağlamaya destek olursunuz.

• Aranızda mesafe bırakın

Doğadayken dikkat etmemiz gereken bir diğer nokta ise yaban hayvanlarıyla aramıza mesafe koymaktır. Onların doğal ortamına saygı göstermek oldukça önemlidir. Gördüğünüz bir hayvana yemek vermeye çalışmak, yiyeceğinizi onunla paylaşmakla o hayvana iyilik yapmış olmazsınız. Ne kadar sevimli olursa olsun unutmayın ki onlar vahşi doğanın birer ferdidir. Özellikle yavrularını koruma içgüdüsüne sahip anne hayvanlar, fazlasıyla agresif tavırlar sergileyebilirler. Onlara zarar vermeyeceğinizi göstermek için de aranızda güvenli bir mesafe bırakmak çok daha sağlıklı olacaktır.

• Kişisel güvenlik ekipmanlarını hep yanınızda bulundurun

Biber gazı veya benzeri güvenlik ekipmanları, bu tarz karşılaşmalarda kendinizi daha güvende hissetmenize yardımcı olabilir. Ancak bu tür ekipmanları da bilinçli olarak kullanmak oldukça önemlidir. Biber gazı kullanırken rüzgarın da yönü hesaplanmalı, hayvana doğru sıkarken kendinizi rüzgarın etkisiyle hedef konumuna sokmamalısınız. Çok acil ve hayati bir durum yoksa yaban hayvanlarına zarar vermek asla doğru bir yaklaşım olmaz.

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, 2023-24 dönemi için avlanması yasak olan yabani hayvanlar listesinde yer alan boz ayıyı öldürmenin idari para cezasını 60 bin lira olarak açıklamıştı. Kabahatler kanununa göre de yaban hayvanlarının öldürülmesi, altı aydan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadır. O yüzden iki taraf da zarar görmesin ve herkes yoluna gitsin bence.

Son zamanlarda insanlar kamp alanlarına hayvanlar yaklaşmasın diye torpil patlatır oldular. Evet! belki bu ses hayvanları uzak tutuyor olabilir ama bir de madalyonun diğer yüzü var tabii ki.

Çıkan bu yüksek ses hayvanları “Zorlanım” denilen aşırı strese sokuyor ve hayvanlar da tıpkı insanlarda olduğu gibi fiziksel olarak bazı zorluklarla (aşırı yeme isteği ya da tam tersi, uykusuzluk, agresyon) mücadele etmek durumunda kalıyor.

Unutmayın! Amerikan film endüstürisinin bizlere dayatmış olduğu “Doğa ile mücadele” repliği tamamen bir safsatadan ibarettir.

Doğa ile mücadele edemez ancak uyum içinde yaşayabiliriz.

Karşılaşmaların olmadığı, sağlıklı ve mutlu kamplarınız olsun.

Sevgiyle kalın. Doğayla baş başa kalın.